ARMIA POZNAŃ: Przedmoście Kalisz - 19 (18 zachowanych) schronów.

Mapa i lokalizacja GPS. 

Zadanie zorganizowania i przeprowadzenia prac budowlanych w rejonie Kalisza spoczął na Ośrodku Sapersko Pionierskim 25 Dywizji Piechoty.
Ciekawostką jest to, że w Kaliszu zbudowano schrony czterech typów - w tym schrony nie opisywane w instrukcji saperskiej. Schrony w Kaliszu posiadają odporność typu B.

Schron nr 2- Położony na terenie byłej jednostki wojskowej.
Widoczne ślady przebudowy, zakratowana i zmniejszona szczelina obserwacyjna. 
Wstawiono także drzwi. 

Schron nr 10 - w dzielnicy Kalisza - Szczypiorno. We wschodniej części niewielkiego parku

Schron nr 11 - w dzielnicy Kalisza - Szczypiorno. Na południowym skraju niewielkiego parku

Schrony do ognia czołowego z jednym stanowiskiem - (większe od poprzednich) wejście na osi ognia - numery 7, 9, 14, 16. Ten typ schronu odbiegał od instrukcji saperskiej - posiadał bowiem ucho oraz okap.



Schron nr 7 - położony pomiędzy dzielnicami Kalisza: Szczypiorno i Dobrzec. Znjaduje się on w pobliżu Szczypiorna - na tyłach Centralnego Ośrodka Szkolenia Służb Więziennictwa.



Schron nr 7 - inne ujęcie.



Schron nr 16. Położony w dzielnicy Kalisza: Sulisławice.

---

Schrony tradytorowe jednostronne (z jednym stanowiskiem, wejście prostopadłe do osi ognia) - numer 1, 3, 5, 15. Instrukcja przewidywała żelbetową przelotnię, w przypadku jej braku powinny pojawić się szczeliny umożliwiające postawienie drewnianej osłony. W Kaliszu nie występują żadne z osłon wejścia - brak przelotni i otworów na drewnianą osłonę.



Schron nr 1 - na cmentarzu komunalnym w Kaliszu - na górce po prawej stronie za głównym wejściem na cmentarz.



Schron nr 3. Obecnie teren Kościelnej Wsi.



Schron nr 5. Pola pomiędzy Dobrzecem i Szczypiornem. Schron na wysokości wiatrak adaptowanego na młyn w Dobrzecu.

---

Schrony dwutradytorowe (z dwoma stanowiskami, największe) - numery 4, 6, 12, 17, 18.



Schron nr 4 - położony na terenie Kościelnej Wsi.



Schron nr 6 - pomiędzy Szczypiornem i Dobrzecem.



Wnętrze schronu nr 6.



Schron nr 12 - położony na działkach pracowniczych WSK przy linii kolejowej, w pobliżu przystanku kolejowego Kalisz - Szcypiorno.



Schron nr 17 - widoczny z prawej strony drogi wylotowej z Kalisza w kierunku Grabowa nad Prosną. Schron widoczny z zakrętu szosy - około 200 w prawo.

---

Załogi obsadzające przyczółek kaliski opuściły ten rejon w dniu 4 września 1939 roku nie podejmując walki. Natarcie niemieckie zostało bowiem skierowane na rejon Ostrzeszowa i Kępna (około 40 km na południe), gdzie nie było takich umocnień.

Podczas inwentaryzacji udało się odszukać 19 obiektów, zachowanych w różnym stanie. W wyniku prac budowlanych w Kolonii Sulisławice został w międzyczasie zniszczony obiekt nr 13.

Ruinę stanowią obiekty numer 1 i 15. Chyba najlepiej zachowane są obiekty 5, 6, 7 - dobrze widoczne wiosną lub jesienią - wśród pól.
 

Mapa przedstawiająca lokalizacje schronów. Podano również lokalizację zniszczonego (po 2000 roku) obiektu nr 13.


 

Schron nr	lokalizacja
1 (elev. 119)	N 51° 46’17.5”	E 018° 02’36.9”
2 (elev. 132)	N 51° 45’59.0”	E 018° 01’45.6”
3 (elev. 132)	N 51° 45’56.5”	E 018° 01’37.7”
4 (elev. 133)	N 51° 45’52.8”	E 018° 01’31.2”
5 (elev. 128)	N 51° 44’46.2”	E 018° 01’11.2”
6 (elev. 133)	N 51° 44’16.5”	E 018° 01’14.8”
7 (elev. 136)	N 51° 44’05.8”	E 018° 01’19.7”
8 (elev. 139)	N 51° 43’42.9”	E 018° 01’52.6”
9 (elev. 136)	N 51° 43’14.0”	E 018° 01’20.9”
10 (elev. 138)	N 51° 43’04.7”	E 018° 01’11.2”
11 (elev. 136)	N 51° 43’03.6”	E 018° 01’05.7”
12 (elev. 135)	N 51° 43’20.8”	E 018° 02’11.9”
13	obiekt nie istnieje	- zniszczony
14 (elev. 136)	N 51° 43’09.2”	E 018° 02’58.3”
15 (elev. 136)	N 51° 42’43.6”	E 018° 03’38.7”
16 (elev. 139)	N 51° 42’38.4”	E 018° 04’46.3”
17 (elev. 136)	N 51° 42’28.0”	E 018° 05’06.8”
18 (elev. 124)	N 51° 42’27.2”	E 018° 05’20.8”
19 (elev. 112)	N 51° 42’28.9”	E 018° 05’33.2”